Đền Làng Rào được xây dựng vào năm Lê Thần Tông niên hiệu Vĩnh Tộ năm thứ 6 (1624) thuộc làng Rào tổng Thông Lãng huyện Hưng Nguyên, phủ Anh Đô, trấn Nghệ An. Nay là xóm 7 xã Hưng Đạo huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An, thờ thần thổ địa Đức Thánh Nhà quan và phối thờ Hậu thần Lưu Đức Nhân.
Tương tuyền rằng, Thần thổ địa Đức Thánh Nhà quan là một vị thầy thuốc tên Nữu, hiệu Bá Tướng, Thần Thông, sinh sống vào khoảng thế kỷ XV. Ngài từng làm quan dưới triều Lê nhưng chỉ thích chữa bệnh cứu người, đặc biệt là người dân nghèo. Khi sống Ngài là thầy thuốc chữa bệnh cứu người, lúc mất vẫn tiếp tục âm phù cứu nhân độ thế với một sức mạnh siêu nhiên có thể bảo vệ che chở cho dân làng.
Hậu thần Lưu Đức Nhân còn gọi là ông Gồm, là người lập nên xã Ước Lễ xưa, là xã Hưng Đạo ngày nay, và có công khởi dựng đền Làng Rào. Đặc biệt ông còn được gọi là "sứ giả" của thần thổ địa Đức Thánh Nhà Quan, được thần ủy thác làm tiếp công việc cứu nhân độ thế mà thần đang làm giang dở ở dương gian, Ông mất vào khoảng thế kỳ XVII, thọ 80 tuổi, mộ ông đươc táng tại cánh đồng Đội Rút.
Đền Làng rào gồm 3 tòa: Thượng, Trung và Hạ điện với bộ khung nhà bằng gỗ, kết cấu sàm, mộng vững chắc. Tại di tích còn lưu giữ nhiều hiện vật cổ có giá trị như long ngai, bài bài vị thờ thần thổ địa, tỳ hưu, khẳng định cho sự tồn tại của ngôi đền và phong cách nghệ thuật của triều đại phong kiến đương thời.
Đền Làng Rào ở vị trí đẹp, không gian thoáng, rộng, phong cảnh hữu tình; là nơi giao nhau của 2 con sông đào uốn lượn cùng dọc cây lộc vừng cổ thụ in bóng nước đồng quê. Ngôi đền đã cùng với nhân dân địa phương trải qua bao thăng trầm của lịch sử.
Thầy Nguyễn Văn Cương, ban quản lý di tích đền cho biết: "Nhờ sự linh nghiệm, thiêng liêng nên bà con khắp nơi về đây cầu Đức thánh ngày càng đông. Vào những ngày mồng Một và ngày Rằm hàng tháng, ngày lễ, Tết, không chỉ người dân trong làng, xã mà còn nhiều địa phương của tỉnh đến cầu sức khỏe, bình an cho đến con cái, tài lộc... rất nhiều người đã đạt ước nguyện và đến tạ lễ thường xuyên. Tuy nhiên hệ thống đường sá dẫn vào đền còn hạn chế, nếu sắp tới được tu bổ lại thì sẽ thuận lợi hơn cho du khách di chuyển".
Tại Đền, hàng năm diễn ra nhiều kỳ lễ, trong đó có 2 kỳ lễ lớn được tổ chức là lễ cúng thần thổ địa ngày 15/3 âm lịch, và lễ hội Đền ngày 11/10 âm lịch.
Đền Làng Rào được UBND tỉnh Nghệ An xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh vào ngày 25/12/2015. Không chỉ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tâm linh cho nhân dân và du khách thập phương, ngôi đền còn góp phần giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ. Trong tương lai gần, chắc chắn đây sẽ là điểm du lịch tâm linh góp phần phát triển kinh tế và bảo tồn văn hóa cho quê hương Xô Viết.
Nguyễn Yến
Link nội dung: https://phuongnam.vanhoavaphattrien.vn/nghe-an-den-lang-rao-niem-tu-hao-cua-nguoi-dan-hung-nguyen-a28227.html