Đền Hào Kiệt đón nhận bằng Di tích lịch sử cấp quốc gia

Đền Hào Kiệt được xây dựng cách này nay hơn 300 năm để thờ Thái uý Lai Quốc công Phan Công Tích - một danh tướng nổi tiếng dưới triều Lê Trung hưng. Phan Công Tích còn có tên là Phan Hoằng Tích, sinh ra và lớn lên tại làng Hào Cường, xã Thái Xá, tổng Quan Trung, huyện Đông Thành (nay là làng Hào Kiệt, xã Vĩnh Thành, huyện Yên Thành). Ông không những là một vị tướng tài trên chiến trường mà còn là người có công khai cơ lập ấp tạo ra nhiều làng mạc tại vùng quê Yên Thành. Sau khi qua đời để tưởng nhờ công lao, hành trạng của ông, nhân dân đã lập đền thờ phụng cho đến ngày nay.

Di tích đền Hào Kiệt có kiến trúc 3 tòa, tọa lạc tại một khu đất cao ráo bằng phẳng trung tâm của làng, quy mô các công trình tương đối lớn. Trên các cấu kiện gỗ còn lưu giữ được nhiều mảng chạm khắc có giá trị với nhiều đề tài như long, ly, quy, phượng, các mảng khắc chạm tỉ mỉ, đường nét tinh tế, hoa văn mềm mại, uyển chuyển, tạo nên tác phẩm điêu khắc sinh động, thể hiện sự tài hoa và sáng tạo của nghệ nhân.

Tại di tích còn lưu giữ được nhiều hiện vật, tài liệu có giá trị như sắc phong, bằng cấp, lệnh chỉ, gia phả, thần tích, văn tế, khế ước, địa bạ, đơn từ... đây là những tài liệu vô cùng quý giá phục vụ cho việc nghiên cứu lịch sử địa phương và ngành địa phương học, phong tục học.

Hàng năm, cứ đến ngày 11 và 12/2 Âm lịch, hàng nghìn người dân xã Vĩnh Thành (Yên Thành) và du khách lại háo hức tham gia Lễ hội Làng Hào Kiệt. Lễ hội không chỉ thể hiện truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, mà còn gắn kết cộng đồng họ hàng, làng mạc, trao đổi những kinh nghiệm về nếp sống đẹp trong đời thường để cùng giúp nhau xây dựng xóm làng ngày càng tiến bộ.  

Do hoàn cảnh chiến tranh, lễ hội bị gián đoạn một thờii gian dài, mãi đến sau năm 2000 mới được khôi phục trở lại. Lễ hội gồm 2 phần: Phần lễ diễn ra tại đền Hào Kiệt, theo nghi thức cổ truyền gồm nhiều phần lễ như Yết cáo, Đại tế…; Phần hội được tổ chức ở sân đền, các bãi đất trống ở xung quanh, bao gồm nhiều trò chơi dân gian kết hợp với trò chơi hiện đại như chọi gà, cờ thẻ, bóng chuyền hơi…

Năm 2023 Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xếp hạng đền Hào Kiệt là di tích lịch sử cấp Quốc gia. Đây là sự ghi nhớ, tôn vinh, tri ân các nhân vật thờ gắn với truyền thống văn hoá, lịch sử phát triển của dân tộc đồng thời tạo cơ sở pháp lý cho việc bảo tồn, phát huy các giá trị của di tích.