Lạng Giang (Bắc Giang) lần đầu tổ chức lễ hội “Mở cửa rừng” tại đền Chúa Then, xã Hương Sơn

Tới dự có Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Bắc Giang Lâm Thị Hương Thành; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Ô Pích; Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Trần Công Thắng cùng lãnh đạo một số ban, ngành của tỉnh.

Lễ hội “Mở cửa rừng” là lễ hội lần đầu tiên do UBND huyện Lạng Giang tổ chức, mang đậm nét văn hóa tâm linh truyền thống của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng, Thái thuộc xã Hương Sơn, với phong tục thờ cúng Chúa Then.

Lễ hội mở cửa rừng xã Hương Sơn năm 2024 được tổ chức với quy mô cấp huyện nhằm phát huy văn hóa tín ngưỡng truyền thống của đồng bào dân tộc Tày, Nùng, Thái gắn với tục thờ Mẹ rừng hay còn gọi là Mẹ xứ sở, hay vị Nữ Thần trong tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Đây là một trong những hoạt động văn hóa tiêu biểu trong Tuần Văn hóa - Du lịch Bắc Giang năm 2024 với chủ đề “Linh thiêng Tây Yên Tử”.

Phát biểu khai hội, Chủ tịch UBND huyện Lạng Giang Nguyễn Văn Bằng nêu rõ, Lễ hội mở cửa rừng lấy không gian địa điểm tại đền Cổ Ngựa, đền Chúa Then thôn Việt Hương, xã Hương Sơn. Theo lưu truyền, đền Chúa Then thờ một vị nữ thần là Bà Then Tiên Vương Thị Chân Nhân. Tín ngưỡng thờ chúa Then là tín ngưỡng bản địa thờ thần trên rừng núi. Đối với dân tộc Nùng thờ chúa Then cũng giống tín ngưỡng thờ các vị chúa Sơn Lâm, Sơn Trang, nhiều dòng họ thờ gọi là Then tổ.

Đền Chúa Then cũng là nơi phối thờ chúa Then cùng với các chúa Sơn Trang trong hệ thống thờ các nữ thần rừng núi thuộc hệ thống tín ngưỡng hầu đồng, góp phần làm tăng thêm sự giao thoa của văn hoá tín ngưỡng. Tại vùng cửa rừng Hương Sơn, Chúa Then là hiện thân của Chúa Sơn lâm cửa rừng. Thông qua nghi lễ nhằm khẳng định vai trò tâm linh chốn cửa rừng Hương Sơn, đây cũng là nơi kết tinh hội tụ của tất cả linh thần nơi cửa rừng.

Việc tổ chức lễ hội góp phần thúc đẩy phát triển du lịch tâm linh gắn với phát huy các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của các dân tộc trên địa bàn huyện Lạng Giang nói riêng và tỉnh Bắc Giang nói chung.

Lễ hội mở cửa rừng được tổ chức từ ngày 19/02/2024 đến 21/02/2024 (tức ngày mùng 10 đến 12 tháng Giêng năm Giáp Thìn), tại Đền Cổ Ngựa, đền Chúa Then, thôn Việt Hương, xã Hương Sơn. 

Lễ hội gồm phần lễ và phần hội. Trong đó, phần lễ gồm chương trình văn nghệ với màn trống hội và các tiết mục hát Then; màn rước từ đền Cổ Ngựa về đền Chúa Then và thực hiện nghi lễ mở cửa rừng tại đền Chúa Then. Phần hội sẽ tổ chức các trò chơi dân gian như: Bịt mắt bắt dê, bịt mắt đập niêu, các giải kéo co, đẩy gậy của 21 xã, thị trấn trên địa bàn huyện.