NNƯT Trần Thị Liễu (Trần Ngọc Ánh) - Người có căn duyên với tín ngưỡng thờ Mẫu

Danh hiệu nghệ nhân nhân dân nghệ nhân ưu tú là phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước dành tặng các nghệ nhân, đó là sự ghi nhận to lớn và thể hiện sự tri ân dành cho các nghệ nhân đã có cống hiến xuất sắc trong gìn giữ và phát huy di sản văn hoá phi vật thể của dân tộc. Trong số đó, có người con được sinh ra và lớn lên trên vùng "đồng chua nước mặn" huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình. Đó là NNƯT Trần Thị Liễu (tức Trần Ngọc Ánh) - Người có căn duyên với Tín Ngưỡng Thờ Mẫu. Hiện nay, bà đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội.

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Văn hoá và Phát triển, bà cho biết: Bản thân được “ăn lộc” của Đức Hoàng Mười. Phận làm tôi ông Thánh trải qua bao thăng trầm, để có thể gìn giữ và phát huy giá trị di sản tín ngưỡng thờ Mẫu cho đến tận ngày nay.

NNƯT Trần Thị Liễu, được biết đến là người phụ nữ giản dị, chân chất, chứa chan tình yêu với xóm làng, quê hương, đất nước. Bà luôn biết cách để cân bằng tốt việc Tiên Thánh và bàng việc gia đình. Chính điều này, đã giúp bà trờ thành một thanh đồng đạo Mẫu đúng nghĩa.

Hơn 30 năm qua, từ sự bỡ ngỡ của một tân đồng, trong hoàn cảnh éo le, đầy khó khăn, trắc trở, bà vẫn một lòng đi theo con đường mà Thánh Mẫu đã chế định và dẫn dắt.

Năm 2009 bà trở thành thành viên của Trung tâm Nghiên cứu Tiềm năng Con người. Đó là một hành trình nhiều gian nan, vất vả, trở ngại...

Nghệ nhân ưu tú Trần Thị Liễu tham gia nhiều đề tài khoa học khác của Trung tâm Nghiên cứu Tiềm năng Con người, như: “Tìm hiểu khả năng đặc biệt của con người trong hệ thống đạo Mẫu” và ứng dụng khả năng tiềm ẩn vào đời sống cộng đồng như trong việc dự báo, trong việc chữa bệnh, mà một số bệnh nền y học còn đang phải tập trung nghiên cứu.

Bên cạnh đưa những khả năng đặc biệt vào phục vụ đời sống cộng đồng, nghệ nhân ưu tú Trần Ngọc Ánh còn là nhân tố tích cực trong gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại, được tổ chức UNESCO vinh danh năm 2016. Bà được mời tham gia rất nhiều cuộc hội thảo trong nước và nước ngoài về tín ngưỡng thờ Mẫu, và được các nhà khoa học đánh giá rất cao.

Bà là người sáng lập ra Câu lạc bộ diễn xướng chầu văn Thiên Phú. Trong đó, có một số thanh đồng đã được vinh danh là nghệ nhân dân gian, nghệ nhân ưu tú. Trong CLB còn có nhiều các thành viên hát chầu văn là đội cung văn nề nếp, chuẩn mực trong phục vụ nghi lễ hầu Thánh.

Ngoài ra, còn có cả ban tư liêu, quay phim, chụp hình ghi lại những hoạt động CLB và những khoảnh khắc hầu thánh, để góp phần lưu giữ những giá trị di sản cho muôn đời. Là chủ nhiệm CLB bà luôn coi trọng và khích lệ các hội viên tuân thủ quy định và điều lệ của CLB là khi nghi lễ hầu Thánh theo đúng lề lối, phép tắc mà tiền nhân truyền lại, đồng thời, hướng CLB tham gia nhiều hoạt động từ thiện, đóng góp xây dựng nếp sống văn hóa lành mạnh trong cộng đồng.

Chẳng những thế, mà từ những năm 2013 tới nay, nghệ nhân ưu tú Trần Ngọc Ánh đã tổ Chức thành công nhiều đại lễ tri ân các bậc tiền bối, anh hùng liệt sỹ và người có công với cách mạng qua mọi thời kỳ, tại các đền thờ Thánh Mẫu. Đó là đạo lý uống nước nhớ nguồn nét đẹp văn hóa truyền thống của "con rồng cháu tiên".