NSƯT, đạo diễn, nhạc sĩ, họa sĩ Trần Ngọc với khát khao cống hiến

Đam mê sáng tạo nghệ thuật ở các lĩnh vực: âm nhạc, hội họa, múa, văn học, NSƯT, đạo diễn, nhạc sĩ, họa sĩ Trần Ngọc mong muốn thông qua các tác phẩm của mình sẽ hướng công chúng đến với giá trị chân-thiện-mỹ, sống tốt, sống thiện và sống có ích. Riêng trong lĩnh vực âm nhạc, ông là tác giả của ca khúc “Em như chim câu trắng” nằm trong danh sách “50 bài hát thiếu nhi hay nhất thế kỷ XX” do Báo Thiếu niên Tiền phong, Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Ban Khoa học - Giáo dục Đài Truyền hình Việt Nam, Ban Âm nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam phối hợp bình chọn vào năm 2000.

1. Theo tiếng hát trong trẻo, da diết của thiếu nhi toàn quốc qua ca khúc “Em như chim câu trắng”: “Em mong sao không có nước mắt rơi chia lìa/ Em mong sao trên trái đất hoa thơm nở bốn mùa…”, tôi đến thăm NSƯT Trần Ngọc trong lúc ông đang sáng tác âm nhạc và hội họa. Tranh của ông có tính triết lý, mỹ học và chất văn học ẩn trong màu sắc, bố cục, ánh sáng, đường nét…  Tính hiện thực trong tranh của ông mang một lối nghĩ, một cách tư duy logic, không sao chép tự nhiên, nó mang tính biểu hiện cao, lấy thực tế làm tư liệu vốn sống cho cảm hứng sáng tác để tạo nên một bút pháp, ngôn ngữ, màu sắc, hình tượng, bố cục… độc đáo. Đặc biệt, ông dùng thủ pháp hội họa trang trí, kết hợp nhuần nhuyễn với thư pháp khi vẽ khiến tranh của ông khúc chiết nhưng lại khoáng đạt, tự do, thỏa sức diễn đạt ý tưởng triết mỹ. Ông đã kết hợp tinh tế giữa hội họa truyền thống và hiện đại lại được sáng tạo nên tranh của ông đưa người xem vào dòng suy ngẫm đầy tinh thần nhân văn ẩn dấu trong các mảng màu, sắc thái khối hình…

Nếu nhìn những bức vẽ này, nhiều người sẽ nghĩ ông đã đến với hội họa từ rất lâu, thế nhưng thực tế lại không phải vậy bởi lẽ thời gian đó kinh phí hoàn toàn dành chữa bệnh hiểm nghèo cho người vợ của mình và sau khi người vợ yêu quý của ông về cõi niết bàn ông mới có điều kiện cầm cọ. Năm 2013, ông mới bắt đầu cầm cọ và chỉ sau đó 5 năm ông đã có triển lãm “Nhịp điệu những cây cọ” giới thiệu 49 tác phẩm hội họa xuất sắc nhất của mình với tư tưởng xuyên suốt là giáo dục con người hướng tới những giá trị tốt đẹp, dẹp bỏ cái xấu, tôn vinh những tổ ấm và sự thủy chung.

2. Là người có nhiều năng khiếu, đam mê học thuật, say sưa rèn luyện nên ông đã dành thời gian đi khắp mọi miền đất nước để tìm cảm hứng sáng tạo nghệ thuật, cống hiến những sáng tác ca khúc cho các miền quê đất nước, như: “Sóng tình biển Hà Tĩnh”, “Đất mẹ yêu thương”, “Bến tình”, “Đắm say em cô gái Mai Châu”… được thể hiện qua các giọng ca tốp 10 Sao Mai điểm hẹn. 

Sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật nổi tiếng tại Hà Nội, Trần Ngọc chính là con trai của nhà viết kịch, viết nhạc Trần Côn, thế nhưng, đến tuổi trưởng thành “cậu ấm” Trần Ngọc lại xung phong đi miền núi công tác để có thời gian học hỏi, trải nghiệm, lĩnh hội các làn điệu dân ca, dân vũ của các miền đất nước. Chính những dòng nghệ thuật đó đã “dẫn” ông vào học chuyên ngành Sáng tác – Lý luận - Chỉ huy tại Trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam) và tiếp tục theo học các trường nghệ thuật khác, như hội họa, múa, sân khấu điện ảnh…

Trong sự nghiệp sáng tác âm nhạc, Trần Ngọc đã sở hữu hàng trăm ca khúc viết cho các lứa tuổi nhưng ca khúc đầu tay viết cho thiếu nhi “Em như chim câu trắng” vẫn được đánh giá là ca khúc thành công nhất, để lại dấu ấn nhất trong lòng người nghe. Đây có thể nói là ca khúc “chào hàng” khi ông bén duyên với truyền hình khi về công tác tại Đài Phát thanh – Truyền hình Hà Nội. Sáng tác năm 1973, khi cuộc chiến tranh kháng chiến chống Mỹ còn ác liệt với rất nhiều hy sinh, mất mát, ông đã gửi gắm khao khát hòa bình đến với nước nhà, khát khao về cuộc sống ấm êm, hạnh phúc đến với mọi nhà. Người thể hiện ca khúc này đầu tiên là ca sĩ Hồng Nhung và cho đến nay qua nhiều thế hệ ca sĩ thể hiện ca khúc vẫn được các em nhỏ yêu thích.

bán tranh và số tiền từ 3 đêm nhạc để làm từ thiện. Những ngày này, ông đang cùng Viện Mắt Hà Nội 2 tất bật chuẩn bị cho đêm nhạc thứ 4 của mình mang tên “Dạ khúc từ thiện” tại Nhà hát Lớn Hà Nội gồm 3 chương: “Em như chim câu trắng”, “Suối tình chim công”, “Cánh chim lạc Việt”. Ông gửi gắm thông điệp về một “cánh chim” Việt Nam vững vàng vượt qua sóng gió, hiên ngang tiến bước hội nhập quốc tế, nhất là khi đất nước vừa trải qua những ngày khó khăn của đại dịch Covid-19. Đêm nhạc còn nhân thêm ý nghĩa nhân văn khi ông sẽ dùng số tiền này để hỗ trợ cho các cháu khuyết tật, khiếm thị học giỏi.

Trò chuyện cùng nhạc sĩ Trần Ngọc thấy như được truyền thêm năng lượng. Ở tuổi xấp xỉ 80 nhưng ông vẫn thật sung sức, mạnh khỏe và giàu đam mê sáng tạo. Ông bảo, bí quyết của ông là sống vô tư, lạc quan, yêu đời, không bon chen, xô bồ. Là người giỏi chữ nghĩa, thư pháp, ông cũng đã viết câu đối và lấy đó làm quan điểm sống của mình: “Tâm sáng tài cao tầm rộng lớn/ Tín vững, tình sâu thịnh ngàn năm”. Ý của ông là làm việc gì cũng phải có cái 4 chữ T, đó là chữ tâm, chữ tài, chữ tín và chữ tình. Ông tâm niệm, nghệ thuật không phải là sao chép thực tế cuộc sống nhưng từ thực tế sinh động người nghệ sĩ sẽ tạo nên những giá trị của tư duy và nghệ thuật. Nhìn những công việc ông đã và đang làm như: vẽ tranh, sáng tác nhạc, dạy học… có thể hiểu ông đang cố gắng làm hết sức để có thể để chạy đua với thời gian, với tuổi tác. Bởi theo ông món quà lớn nhất, hạnh phúc nhất mà người nghệ sĩ có được chính là có một hành trình nghệ thuật, là được đắm mình trong không gian sáng tạo nghệ thuật.