"Hành trình minh oan cho tử tù Hàn Đức Long"

Chiều ngày 7/4, tại TP HCM, đã diễn ra buổi giao lưu, ký tặng sách “Hành trình minh oan cho tử tù Hàn Đức Long” của luật sư Ngô Ngọc Trai với độc giả. Đây có thể nói là cuốn sách đầu tiên tại Việt Nam của một luật sư nói về hành trình giúp thân chủ của mình được minh oan. Cuốn sách được Hội nhà văn Việt Nam cấp phép xuất bản.

Tham gia buổi giao lưu có nhiều khách mời là các luật sư nổi tiếng, các cơ quan báo đài và độc giả đến từ nhiều nơi. Buổi giao lưu được diễn ra trong một không gian ấm cúng, thân thiện.

Nhà báo Lý Đợi với vai trò là người dẫn chương trình của buổi giao lưu cho biết, có 3 điều độc giả cần lưu ý trước khi đọc cuốn sách. Thứ nhất là khi tranh tụng, bào chữa cho một vụ án ở Việt Nam không chỉ là tranh tụng tại tòa mà còn là cả một hệ thống kiện toàn pháp lý, mà quá trình làm việc  của anh luật sư đã đóng góp rất nhiều văn bản, ý kiến cho tư pháp Việt Nam trong quá trình kiện toàn hơn, đầy đủ hơn, văn minh hơn.
 
 
Luật sư Ngô Ngọc Trai (bên trái) và nhà báo Lý Đợi trả lời các câu hỏi của độc giả.
 
Thứ hai, một người luật sư muốn thành công được trong những vụ mà minh oan cho tử tù thì luật sư đó phải cho thấy sự minh bạch, chuyên nghiệp, đàng hoàng của mình. Nếu một luật sư không có các yếu tố trên thì rất khó để thành công trong những vụ án như thế này.
 
Thứ ba là luật sư Ngô Ngọc Trai có được ngòi bút hiếm hoi là viết rất dễ hiểu, chính vì vậy mà anh đã viết rất nhiều bài trog vụ án này. Và nhờ hệ thống facebook, hệ thống thông tin truyền thông, đặc biệt là báo chí đã đồng hành cùng. Chiến thắng của ông Hàn Đức Long với 4 án tử hình, chiến thắng thần chết 4 lần thì trong đó đóng góp của luật sư và các công cụ mà luật sư đã vận dụng chiếm một phần rất quan trọng.
 
“Cá nhân tôi là người ngoài luật, đọc cuốn sách này tôi thấy cuốn sách sẽ rất bổ ích với những ai là sinh viên luật, những ai viết báo về mảng pháp luật để hiểu thêm về những cơ sở cũng như nội tình, tâm lý vụ án, tâm lý tội phạm. Đặc biệt là những luật sư mới vào nghề đang cần tích lũy kinh nghiệm, hình ảnh để trở thành một luật sư tử tế, đàng hoàng để có một sức hút trong công việc cũng như uy tín về nghề nghiệp”, nhà báo Lý Đợi chia sẻ.
 
 
Luật sư Ngô Ngọc Trai tặng sách cho luật sư đồng nghiệp
 
Luật sư Ngô Ngọc Trai cho biết, thời điểm anh biết và tham gia vào vụ án thì ông Hàn Đức Long đã bị tuyên 2 án tử hình, sơ thẩm và phúc thẩm, sau khi anh vào cuộc thì ông lại bị thêm 2 án tử hình nữa. Sự tham gia của anh ở phiên tòa sơ thẩm lần 2 thất bại vì tòa án người không chấp nhận những ý kiến, phản biện của anh và tuyên ông Long có tội. Còn phiên phúc thẩm lần 2 sau đó thì bản thân luật sư không có cơ hội được tham gia bào chữa.
 
Trải qua 2 lần thất bại, luật sư Ngô Ngọc Trai vẫn không bỏ cuộc mà tiếp tục kiên trì theo đuổi trong nhiều năm sau.
 
Anh chia sẻ rằng, khi mới đọc hồ sơ thì không có nhiều niềm tin ông Long bị oan, bởi vì có rất nhiều chứng cứ nói ông phạm tội. Khi anh đọc bản lời khai, bản tự thú hay kết luận điều tra sơ thẩm, phúc thẩm thì đều có chung một kết luận là ông Long có tội và bản thân ông đã nhận tội.
 
Tuy nhiên, niềm tin ông Hàn Đức Long bị oan được cũng cố dần theo thời gian, theo quá trình mà luật sư đi sâu vào vụ án. “Thời điểm năm 2010 tôi nhận bào chữa vụ án thì cũng mới có kinh nghiệm khoảng 5 năm làm luật sư, nhưng mà cái sự mới mẻ này có thể nó giúp mình một số cái. Mình đặt ra câu hỏi, tư duy rất là giản đơn, và mình lần theo cái logic ấy để tìm kiếm những cơ sở chứng cứ. Thế thì nói ông Hàn Đức Long là thủ phạm thì có chứng cứ nào không? Có nhân chứng hay vật chứng nào không? Thì không có nhân chứng nào cả. Còn vật chứng thì cơ quan điều tra nói là thu giữ được một số mẫu vật như là lông, tóc, tinh trùng nhưng mà giám định thì lại không cho ra kết quả vì người ta cho rằng chất lượng dấu vết nó kém. Thế tức là không có vật chứng. Thế thì tôi nghĩ rằng không có vật chứng, cũng không có nhân chứng thì tại sao lại nói ông là tội phạm”, luật sư Trai nhớ lại.
 
 
Luật sư Ngô Ngọc Trai ký tặng sách cho độc giả. 
 
Sau khi xem  xét kỹ hết hồ sơ thì anh nhận ra rằng các cơ quan điều tra kết tội ông Long dựa vào chính lời khai nhận của ông. Từ lời khai của ông Long thì cơ quan tố tụng diễn đạt thành nhiều văn bản biểu đạt khác nhau như đơn xin tự thú, biên bản lời khai, biên bản thực nghiệm hiện trường…
 
Anh chia sẻ: “Đại thể là chỉ có một nguồn, nhưng mà diễn giải thành nhiều dạng thức biểu đạt khác nhau. Và trong hồ sơ trông nó rất là nhiều. Từ đó tôi nhận thấy có gì đó không ổn, một mình ông này, chỉ có mỗi lời khai nhận của ông, dựa vào đó mà kết tội thì có cái gì đó nó trái ngược. Và thực tế pháp luật hình sự cũng đã có quy định rằng, không được sử dụng lời khai nhận tội của bị can, bị cáo là bằng chứng duy nhất để kết tội”.
 
Từ niềm tin vào việc ông Hàn Đức Long bị oan, từ những lập luận cơ sở pháp lý, luật sư Ngô Ngọc Trai đã kiên trì đồng hành cùng thân chủ của mình trong một vụ án tưởng chừng như đã đi vào ngỏ cụt và cuối cùng đã giành được chiến thắng. Ngày 20/12/2016, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Giang đã ra các quyết định Đình chỉ vụ án, Quyết định hủy bỏ biện pháp tạm giam đối với ông Hàn Đức Long. Ông Long chính thức được tự do sau hơn 10 năm ngồi tù, chịu tiếng oan.
 
“Hành trình minh oan cho tử tù Hàn Đức Long” kể lại hành trình của luật sư bào chữa, giúp mọi người thấy luật sư đã làm gì để minh oan cho tử tù. Ngoài những phân tích lập luận dựa trên nguồn tư liệu, chứng cứ hồ sơ vụ án và nền tảng nhận thức duy lý nơi con người thì quá trình minh oan cho ông Long cũng là quá trình thúc đẩy xây dựng nền tư pháp. Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa việc kêu oan và những đóng góp cho xây dựng pháp luật, viện dẫn từ thực tế vụ án Hàn Đức Long đã tạo ra hiệu quả cho việc minh oan.

Luật sư Ngô Ngọc Trai hiện là Giám đốc Công ty Luật Công Chính, thuộc Đoàn luật sư Hà Nội, đã có hơn 12 năm hành nghề luật sư trong các lĩnh vực tranh tụng và tư vấn. Luật sư Ngô Ngọc Trai còn là một cây viết chuyên phân tích về các vấn đề pháp lý, các chính sách pháp luật và vấn đề của nền tư pháp. 
 
Xuân Thuỷ

Link nội dung: https://phuongnam.vanhoavaphattrien.vn/hanh-trinh-minh-oan-cho-tu-tu-han-duc-long-a15519.html