Chùa Hang - ngôi chùa độc đáo trên đảo Lý Sơn

Khác hẳn với các chùa được xây dựng bằng gỗ, gạch đá do con người dựng thành. Chùa Hang trên đảo Lý Sơn (huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi) nằm ở dưới vách núi Thới Lới, khu vực thờ tự hoàn toàn nằm trong hang đá lớn.

 
Lối đi vào chùa Hang, huyện đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi

Chùa Hang (tên chữ là Thiên Khổng Thạch Tự, Chùa đá trời sinh) nằm ở dưới vách núi Thới Lới, thôn Đồng Hộ, làng An Hải, ở xã An Hải, huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi được lập ra dưới triều vua Lê Kính Tông, cách đây hơ 400 năm bởi ông Trần Công Thành, một trong những người đã ở đây tạo dựng cùng với việc khẩn hoang, mở đất lập làng An Hải, An Vĩnh xưa.
 
 
Trước của chùa Hang là bãi biển đẹp luôn tạo được sự chú ý mỗi lần du khách ghé qua đây
 
Gọi là chùa Hang vì chùa nằm trong một hang đá lớn nhất trong hệ thống hang động ở Lý Sơn, được tạo ra từ dãy núi Thới Lới, màu nham thạch, vách núi dựng đứng cao gần 20 m. Chùa Hang đã được Bộ Văn Hóa - Thể thao và Du lịch xếp hạng thắng cảnh quốc gia theo quyết định số 921 ngày 20 tháng 7 năm 1994. Ở đây vừa thờ Phật, vừa là nơi thờ các vị tiền hiền đã góp công khai hoang, dựng xây các làng xóm trên đảo. Ngôi chùa mang ý nghĩa tâm linh, dân chúng ở nhiều nơi đổ về đây cầu nguyện, cầu cho gia đình làm ăn có kết quả hay cầu có con cái”.
 
 
Bên trong chùa Hang
 
Chùa Hang nằm ở phía Bắc núi Thới Lới trên đảo Lý Sơn, trước đay la  miệng núi lửa trước đây tạo thành hồ nước lớn, khiến cảnh quan giữ được vẻ đẹp hoang sơ.  Cách trung tâm của đảo khoảng 2 hơn km về phía Bắc núi Thới Lới, nhưng đường lên chùa vòng qua eo núi, dọc hai bên đường là các ruộng cát trắng, những thảm cỏ, vạt ngô ven đường, phong cảnh xóm làng, cánh đồng trồng hành tỏi. tạo cảnh quan vô cùng thích thu khi du khách có dịp thưởng ngoạn qua đây.
 
 
Ban thờ chính của chùa
 
Đến điểm di tích, du khách ngắm nhìn cảnh trời mây, non nước của biển đảo Lý Sơn. Sau đó đi bộ từ trên xuống  vài chục bậc thang xuống tới chùa Hang ở lưng chừng núi. Từ ngoài vào là sân chùa cókhoảng không gian rộng hướng ra biển. Giữa sân có một hồ sen và bức tượng Phật Bà Quan Âm lớn nhìn ra biển. Quanh sân là những cây bàng biển cổ thụ đã có từ hàng trăm năm nay, khiến cảnh chùa mang vẻ u tịch. Trước chính diện chùa Hang có giếng nước gọi là giếng trời. Những giọt nước từ nhũ đá trước cửa hang nhỏ tí tách xuống khiến nước giếng quanh năm trong mát.
 
 
Ba ban thờ bằng đá, nằm bên phải ban thờ chính
 
Bước vào chùa Hàng, là không khí mát dịu, diện tích trong tronh chùa gần 500 m2. Bên trong chùa còn có 2 lối hẹp dài hun hút với hai hướng đối ngược, được dân địa phương quan niệm là “đường lên trời và đường xuống địa ngục”. Trong chùa các ban thờ làm bằng bệ đá Chăm , ngay lối vào bên phải có 3 bệ đá thờ Thiên Nam, Sở Tự, Tín Nữ; bên trái thờ Cô Hồn, Binh Gia.
 
 
Các ban thờ nằm phía bên trái của chính điện
 
Phần điện thờ chính đặt giữa hang động chính có tượng Phật Di Đà, Như Lai, Di Lặc ở chính giữa, bàn thờ sư tổ Đạt Ma. Hai bên, phải có bàn thờ Thuỷ tổ, Tam vị Đại lão Hoà thượng (Trần Công Thành, Trần Công Tiềm, Trần Công Quận), Thập Nhị Diêm Vương; trái là các ban thờ Tiền Vãng, Giám Trai, Ngũ Lôi.
 
 
Ngay lối vào chùa là các ban thờ bằng đá thờThiên Nam, Sở Tự, Tín Nữ



Bên trái lối vào trong chùa các ban thờ Cô Hồn, Binh Gia
 
Theo Đại Nam nhất thống chí  của Quốc sử quán Triều Nguyễn, chùa Hang có nguồn gốc là ngôi đền của người ChămPa thờ cá vị thần Bà la môn. Sau này khi Việt đến khai phá vùng đất Lý Sơn vào đầu thế kỷ XVII, chùa thành nơi tu tiên, và sau này thành nơi thờ phật.

Tiến Dũng

Link nội dung: https://phuongnam.vanhoavaphattrien.vn/chua-hang-ngoi-chua-doc-dao-tren-dao-ly-son-a15450.html