Hoàng Minh Đạo trong ký ức đồng đội

Hoàng Minh Đạo hay là Ánh Đạo Vàng. Chẳng phải ngẫu nhiên mà Cụ Phan Bội Châu tặng dòng họ Đào ở Quảng Ninh câu đối: “Lòng yêu nước thương dân của họ Đào như viên ngọc quý giữa đời thường. Phật ngồi trên tòa sen sẽ phù hộ cho cả gia tộc...”.


“Ai về xứ Bắc ta đi với
 
Thăm lại non sông giống Lạc Hồng
 
Từ thuở mang gươm đi mở cõi
 
Trời Nam thương nhớ đất Thăng Long...”

Tôi được tham dự Chiếu Văn của Nhà văn Sơn Tùng ở ngõ Văn Chương. Khi nghe chuyện về tác phẩm “Lõm” của bác Sơn Tùng viết trong nội Đô Sài Gòn, nhà văn Siêu Hải liền kể về thanh niên Hà Nội tham gia đánh lính Nhật lùn những năm 1940. Bác Siêu Hải tham gia nhóm hành động của Hoàng Minh Đạo, khi đi học pháo binh ở Trung Quốc về, lại gặp Hoàng Minh Đạo ở lớp võ bị Trần Quốc Tuấn khóa I, có cả lớp người trí thức như Phạm Ngọc Thảo cũng muốn giới thiệu ông với nhóm hành động khác…
 
Tôi lại được vợ chồng đại tá tình báo Nguyễn Minh Vân, Nguyễn Thị Thìn ra tận ngoài cổng đón đợi. Ông dáng người nhỏ, có đôi tai to dài, là một trong ba tử tù sống sót trong nhà tù “Chín hầm” của Ngô Đình Diệm. Ông là tác giả 3000 câu thơ “Sống trong mồ”. Mang bản thiết kế nhà tù chín hầm ra, ông nói: “Bác vẽ lại theo trí nhớ, gửi vào trong Huế để cho họ trùng tu lại...” Bà Nguyễn Thị Thìn dáng người thanh cao, nước da trắng ngần, xinh xắn, vui vẻ kể chuyện đi hoạt động tự vệ Cứu quốc Thành Hoàng Diệu:
 
- Bác lấy những vỏ chai bỏ không của nhà bác để các anh tự vệ sao vuông cho xăng vào, chế thành bom xăng, được mấy trăm chai, giúp tự vệ ta ngăn bước quân thù trên đường phố Hà Nội. Chị gái bác là Nguyễn Thị Kíu may lá cờ đỏ sao vàng rất lớn bằng sa tanh, có gắn tua rua, để các anh tự vệ Việt Minh Thành Hoàng Diệu đi diễu hành từ dưới Chợ Mơ lên Nhà hát Lớn trong ngày 19 tháng 8 năm 1945. Bác ở trong tổ chức của Mặt trận Hà Nội, khi bác đem thông tin ra ngoại thành, thì các anh giữ lại bảo đi học lớp tình báo. Bác vẫn thích được đi hoạt động hơn là đi học. Lớp do anh Hoàng Minh Đạo dìu dắt... Anh Hoàng Minh Đạo tên thật là Đào Phúc Lộc, người Quảng Ninh.
 
Đại tá Nguyễn Minh Vân nói:
 
- Tên tôi là Nguyễn Đình Quảng. Anh Hoàng Minh Đạo nhận tôi là em nuôi. Minh Vân là tên anh Hoàng Minh Đạo đặt cho tôi. Anh gửi con gái Minh Vân mới gần hai tuổi cho vợ chồng tôi nuôi, rồi đi vào Nam hoạt động ở trong đó.
 
Hoàng Minh Đạo hay là Ánh Đạo Vàng. Chẳng phải ngẫu nhiên mà Cụ Phan Bội Châu tặng dòng họ Đào ở Quảng Ninh câu đối: “Lòng yêu nước thương dân của họ Đào như viên ngọc quý giữa đời thường. Phật ngồi trên tòa sen sẽ phù hộ cho cả gia tộc...”. 
 
“Quân báo là tai mắt của quân đội” (Bác Hồ).
 
Ông Hoàng Minh Đạo- Trưởng phòng Quân báo Quân đội (tên là Đào Phúc Lộc, bí danh Năm Thu, Năm Đời, Ba Bắc, Năm Đạo) sinh ngày 04/08/1923 tại thôn Vườn Trầu, Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh là con thứ tư của nhà thầu khoán Nguyễn Ngọc Khanh (Đào Sĩ) và bà Vũ Thị Trình, được Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp và Tổng Tham mưu Trưởng Hoàng Văn Thái giao nhiệm vụ vào Nam thành lập Ban Quân báo Nam Bộ (9/1948), tiếp nhận Phòng Mật vụ từ Kỹ sư Phạm Ngọc Thảo,v.v... Mạng lưới tình báo Hoàng Minh Đạo phát triển rộng khắp miền sông nước Nam Bộ, vào cả trong Phủ Đầu Rồng của anh em nhà Diệm - Nhu như Vũ Ngọc Nhạ.
 
Thắng lợi Mùa Xuân 1975 của cách mạng Việt Nam, là do lòng yêu nước, tinh thần “Dân tộc tự quyết” của nhân dân Việt Nam. Trong đó có những chiến công lặng thầm đặc biệt xuất sắc của các chiến sĩ tình báo đã “Bí mật, cẩn thận, khôn khéo, kiên nhẫn” (Bác Hồ) nắm chắc thông tin tình báo của địch, để từ đó, ta đề ra kế hoạch tác phù hợp, giành chiến thắng.
 
Sáng 26 tháng 04 năm 2018, tại số 14 Trần Bình Trọng, Hà Nội, đã diễn ra Hội thảo khoa học “Anh hùng, liệt sĩ Đào Phúc Lộc - Người cộng sản trung kiên mẫu mực, nhà tổ chức, chỉ huy và hoạt động tình báo xuất sắc” do Trung tâm Nghiên cứu bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc Việt Nam tổ chức trong niềm xúc động của gia đình, đồng chí, đồng đội, người thân của Người Anh hùng Đào Phúc Lộc!... Ca ngợi Anh hùng Đào Phúc Lộc cũng là ca ngợi những chiến công thầm lặng của các chiến sĩ tình báo có tên lưu danh hoặc không lưu danh khác ví như: Hoàng Tích Trù, Vũ Bằng, Hoàng Lan, v.v...
 
Trần Minh Thu

Link nội dung: https://phuongnam.vanhoavaphattrien.vn/hoang-minh-dao-trong-ky-uc-dong-doi-a12894.html